مدل سازی تغییرات کاربری اراضی حوزه آبخیز نکا با استفاده از lcm در محیط gis

تغییرات کاربری اراضی و توسعه شهرها سبب تخریب زیستگاه های طبیعی و کاهش تنوع زیستی شده است. یکی از روش های مورد استفاده برنامه ریزان جهت کنترل روند تغییرات کاربری، مدل سازی می باشد. این مطالعه با هدف مدل سازی تغییرات کاربری اراضی حوزه نکا با استفاده از land change modeler انجام شد. جهت آنالیز تغییرات منطقه از تصاویر ماهواره landsat سنجنده های mss (1356)، tm (1366)، etm+ (1380) و ماهواره alos سنجنده avnir-2 (1389) استفاده شد. همچنین مدل سازی پتانسیل انتقال با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی انجام پذیرفت. در این روش 8 متغیر و 3 زیر مدل (کشاورزی، مسکونی، کامل) مورد استفاده قرار گرفت. جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی سال های 1389 و 1390 از دوره های واسنجی 1380-1366، 1385-1366 و 1385-1380 با استفاده از زنجیره مارکف و مدل پیش بینی سخت استفاده شد. در نهایت از نقشه های کاربری اراضی 1385 و 1390 جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی سال 1395 استفاده شد. صحت مدل سازی با استفاده از مقادیر موفقیت خنثی، موفقیت، هشدار خطا و خطا ارزیابی شد. نتایج نشان داد، طی سال های 1389-1356، نرخ سالانه کاهش جنگل و اراضی کشاورزی به ترتیب %12/0- و %69/0- بود. همچنین طی دوره مورد مطالعه مناطق مسکونی و باغ با نرخ سالانه %24/3 و %88/5 افزایش یافتند. بیشترین تغییرات در این دوره، تبدیل اراضی کشاورزی به باغ (7550 هکتار) و مناطق مسکونی (5909 هکتار) بود. نتایج مدل سازی پتانسیل انتقال با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در اکثر سناریوها صحت بالایی (94-62 درصد) را نشان داد. خطای کل در مدل سازی برای سال 1390 با دوره واسنجی 1385-1380 و زیر مدل کامل از سایر سناریوها کمتر (90/6%) بود. نتایج مدل سازی برای سال 1395 نشان داد، مساحت کاربری جنگل در این سال نسبت به 1390 کاهش (338 هکتار) و اراضی کشاورزی، مسکونی و باغ افزایش (به ترتیب 37، 211 و 41 هکتار) خواهند یافت.